Güneş’i perdelemek istiyorlar!
Fosil yakıt kullanımının yarattığı iklim değişimi tehdidi, kısa süre öncesine kadar ‘uçuk’ fanteziler olarak nitelenen jeomühendislik projelerini uluslararası işbirliği çağrılarının konusu haline getirdi.
Çeşitli üniversitelerden ve araştırma kurumlarından bilimciler, Science ve Nature dergilerinde yayımlanan çağrılarında, özellikle Dünya’ya düşen güneş ışınlarının sınırlanması için uluslararası bir araştırma fonu kurulmasını ve bu fonun yıllık bütçesinin 2020 yılına kadar 1 milyar dolara yükseltilmesini istedi.
İklim değişimine karşı önerilen jeomühendislik bazlı önlemler iki ana grupta toplanıyor. “Karbondioksit Giderimi” kategorisinde bu sera gazının doğrudan atmosferden toplanması ya da okyanuslara karbondioksit soğuran organizmalar aşılanması gibi yöntemler yer alıyor. Ancak bunların sonuç vermesi için onyıllar gerekiyor.
Dolayısıyla araştırmacıların asıl ilgisi, sonuçları birkaç ay içinde alınabilecek “Güneş Işınımı Yönetimi” adı verilen projelere odaklanıyor. Bunlar arasında atmosferin üst katmanlarına güneş ışığının saçılmasını sağlayacak milyonlarca ton aerosol parçacıkları taşınması, bulutların yansıtıcılığını artırmak için üstlerine deniz tuzu püskürtülmesi gibi projeler var.
Önerilen jeomühendislik uygulamalarının etkili bir uluslararası koordinasyon olmaksızın yerel ve ulusal planda uygulanması yarardan çok zarar getirebilir.
Uzmanlara göre özellikle büyük ve zengin ülkelerin kendi coğrafyalarıyla sınırlı olarak bu önlemleri uygulamaya geçirmesi, gelişmekte olan ülkelerin zarar göreceği yerel kuraklık ve yağış rejimlerinde radikal değişim gibi tehlikeler doğurabilir. Çağrı sahipleri bu nedenle jeomühendislik çalışmalarında uluslararası şeffaflık ve olası mağdurların haklarını koruyacak etkili hukuki düzenlemeler öneriyor.
Kanada’daki Calgary Üniversitesi, ABD’deki Michigan ve Carnegie Mellon üniversiteleri, Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı ve Avusturya’daki Uluslararası Uygulamalı Sistemler Analiz Enstitüsü’nden bilimcilerin kaleme aldıkları makalelerde altı önemle çizilen bir nokta da jeomühendislik projelerinin atmosfere karbon salımının azaltılmasının yerini alamayacağı ve bu konudaki duyarlılığın azaltılmaması gerektiği.
Kaynak:ntvmsnbc.com
