Şok Tabancaları Nasıl Çalışır ?

Uzay Yolu dizisinin eski bölümlerini izlemişseniz orada Kaptan Kirk ve tayfalarının yanlarında güvenilir silahları olmaksızın gemiyi terk etmediklerini bilirsiniz. Bu silahların “Sersemletici” ayarı olduğunu da hatırlarsınız. Düşmanları tamamen kontrolden çıktıkları zaman onları öldürmek yerine hareketsiz hale getiren silahlarını kullanırlardı.

Bizler bu kadar polis, asker vs… olmasına rağmen kendimizi bireysel saldırılardan koruma adına hala bu silahlara sahip olma peşindeyiz. Bu silahlar aynı uzay yolu’ndaki sanal silahlar gibi düşmanı geçici süreliğine etkisiz kılma amacına dönük olarak tasarlanmıştır. Bu silahların kesinlikle şaşmaz bir yapıya sahip olduklarını ve zor durumlarda canınızı nasıl koruduğunu birlikte görelim.

VÜCUDUMUZUN ELEKTRİK SİSTEMİ

Bizler genel olarak elektriğin bizler için son derece zararlı olduğunu düşünürüz. Bir yıldırım çarpması veya parmağınızla bir kabloyu tutmanız durumunda elektrik çarpmasına maruz kalır sakatlanırsınız ya da ölürsünüz.

Ancak düşük dozdaki elektrik insanlar için öldürücü ya da sakat bırakıcı nitelikte değildir. Aslında elektrik vücudumuzun en esaslı öğelerinden biridir. Elektrik olmaksızın hiçbir şey yapamayız.

Örneğin; siz bir yemek yapmak istediğinizde beyniniz sinir hücreleriniz vasıtasıyla kolunuzdaki kaslara bir elektrik sinyali gönderir. Kimyasal bir iletişim sonucu elektrik sinyali, sinir hücresi ile sinir taşıyıcıları vasıtasıyla kaslarınıza iletilir. Bu gelen sinyal kaslarınızın kasılması veya genişlemesini sağlayarak sizin ellerinizi kullanmanızı sağlar. Yemeğinizi tuttuğunuz zaman bu kez de elinizdeki hassas sinir hücreleri beyninize bir elektrik sinyali göndererek orda bir şeylere dokunduğunuz hissini beyninize iletir. Ve yine siz yemeğinizden bir ısırık aldığınız zaman beyninize o yemeğin lezzetini tanıtan elektrik sinyalleri gönderilir. Bu açıklama doğrultusunda vücudumuzun bütün parçalarının birbirleri ile elektrik sinyallerini kullanarak haberleştiklerini öğrenmiş oluyoruz.

VÜCUDUN ELEKTRİK SİSTEMİNİ BOZMA

Şok tabancaları yukarıdaki elektrik sistemini bozma üzerine tasarlanmıştır. Bu silahlar yüksek gerilim düşük akım uygularlar. Yani, bu sistem yüksek bir basınç uygulamasına karşın uzun süre bu etkiyi göstermez. Biri size saldırdığında tetiğe basarsınız ve silah saldırganın bedenine bu elektrik yükünü uygular. Bu yüksek gerilim saldırganın kıyafeti ve derisinde bir etki oluşturur. Yaklaşık 3mA civarındaki bu yük (düşük bir akım yani) saldırganı durdurmakla beraber vücudunun da büyük hasar görmemesini sağlar. Tabi ki uzun süre bu etkiye maruz kalmazsa. Saldırgan şu iki mantık dahilinde etkisizleştirilebilir.

1- Bu şok sayesinde saldırganın beynine birçok sinyal gönderilir ve beyin şaşkın bir hale getirilir. Tıpkı telefon hattına bir akım verildiğinde nasıl ki konuşulanlar sadece bir gürültüden ibaret olarak duyulabiliyorsa, beyin de bu sinyaller sonucu durumu algılayamayarak kaslara anlamsız sinyaller gönderir ve kısmi bir felce sebep olur.

2- Saldırganın vücuduna vücudun kendi sinyallerine benzer şekilde sinyaller gönderilerek kasların sürekli olarak çalışması sağlanır. Dışarıdan bir şey gözükmese bile bu kadar çok çalışmadan dolayı yorgun düşen kaslar bir süre hareket edemeyecek derecede enerji harcarlar. Saldırgan bu sayede etkisiz hale gelmiş olur.

Bu işin temel mantığı vücuttaki kaslara ve sinir hücrelerine elektrik uygulamaktır. Vücudun tamamı bu hücrelerle dolu olduğundan nereye uygularsanız uygulayın vücuttaki bütün yerler bu saldırıyı sonuna kadar hissedecektir. Şimdi şok tabancalarının en önemlilerini ve bu enerjiyi insan vücuduna nasıl boşalttıklarına bakalım.

Yukarıdaki animasyonda en çok kullanılan 3 şok tabancasını görüyorsunuz. Her bir tabancanın avantajı ve dezavantajı vardır. Animasyondaki tabanca resimlerine tıklayarak silahların çalışma şekillerini görebilirsiniz.

STANDART ŞOK TABANCASI

Geleneksel şok tabancası son derece basit bir tasarıma sahiptir. Bir el feneri büyüklüğündeki bu tabanca sıradan 9V luk bir pille çalıştırılmaktadır.

Bu pil çeşitli elektriksel ekipmanlara sahip olan bir devreyi beslemektedir. İçinde elektriğin gerilimini yükseltip akımını alçaltan transformatörler bulunmaktadır. 20.000V ve 150.000V seviyeleri genel olarak kullanılan seviyelerdir. Yine devre içinde özel sinyallerin oluşturulmasını sağlayan osilatörler yer almaktadır. Bu elektriksel sinyaller bir kapasitörü beslemekte bu kapasitörler de üzerlerindeki elektriği elektrotlar vasıtasıyla dışarı ileterek sistemi tamamlamaktadırlar. Aşağıda bu sisteme ait resim ve devreler görünmektedir. Elektrotlar basitçe; aralarında belirli bir boşluk bulunan iki iletken metal tabakadan oluşmaktadır.

Resimlerden de görebildiğiniz üzere bugünkü şok tabancalarında 2 çift elektrot bulunmaktadır. Bunlardan ikisi test elektrotu olurken, diğer ikisi (dıştakiler) boşaltıcı elektrotlar olarak kullanılmaktadır. Eğer ki dıştaki bu elektrotların arasında iletken olmaksızın (yani saldırganın vücudu) tetiğe basarsanız içteki test elektrotları arasında elektrik iletimi olacaktır. İç elektrotlar arasındaki mesafe elektrik akımının bir taraftan diğerine sıçrayabileceği mesafede ayarlanmıştır. Bu kasıtlı olarak tasarlanmış bir sistemdir. Saldırgan siz tetiğe bastıktan sonra bu elektrik akımını görecek ve çıkarttığı sesi fark ettikten sonra saldırıdan vazgeçebilecektir. Yok, hala saldırırsa bu sefer dış elektrotlar vücuduna temas ederek saldırganı etkisizleştirir. (bu arada dış elektrotlar arası mesafe sıçramaya yeterli bir mesafe değildir.)

FLYING TASER ŞOK TABANCASI

Popüler şok tabanca tasarımlarından biride bu Taser şok tabancasıdır. Standart şok tabancası ile aynı temeller üzerine kurulmasına karşın sabit olmayan 2 adet elektrotu ile farklı bir tasarımdır. Bu sabit olmayan elektrotlar uzunca bir iletken tel vasıtasıyla sisteme bağlıdırlar. Tetiğe basıldığı anda sıkıştırılmış gaz kartuşu içindeki hava boşalarak elektrotların arkasında bir basınç oluşturmakta ve sabit olmayan elektrotlar tel uzunluğunca uçarak saldırganın elbisesine (ucundaki tırnaklar vasıtasıyla) tutunmaktadır. Bundan sonraki çalışma prensibi standart şok tabancasında olduğunun aynısıdır. Elektrik akımı verilerek saldırgan etkisiz hale getirilmektedir.

Bu tabancanın en önemli avantajı saldırgana uzak bir mesafeden atış yapma imkanı tanıyor olmasıdır. Yaklaşık 4–6 m civarında bir mesafe. Tabi yalnızca bir kez ateş edebilmesi de en önemli dezavantajı bu silahın. Tekrar ateş edebilmek için önce telleri yeniden sarmak ve yeni bir sıkıştırılmış gaz kartuşu takma zorunluluğu var. Fakat son dönemde üretilen Thaser tabancalarda bu uçan elektrotlar haricinde standart şok tabancalarındaki gibi sabit elektrotların da olması hedefi tutturamamanız durumunda kendinizi savunmak için size yeni bir kapı açmaktadır.

Bazı Taser tabancalarda kullanıcı tanımlama sistemleri mevcuttur. Bir polis memuru bu tabanca ile ateş ettiği zaman düzinelerce konfeti benzeri tanımlama etiketleri de fırlatır. Bu etiketler sayesinde olay yeri inceleme hangi silahtan ateş edildiği, nereden ateş edildiği gibi bilgilere de ulaşabiliyor. Tabi bir de en son teknolojiye sahip bilgisayar bağlantılı Taser tabancalar var. Her atışı ve zamanını kaydedebilen tabancalar. Seçim sizin artık. Aşağıdaki videoda bu tabancanın çalışmasını görebilirisiniz.

SIVI ŞOK TABANCALARI

Yeni şok tabancalarından biri Liquid Stun Gun (sıvı şok tabancası). Bu tabanca Taser ile aynı mantıkla çalışmasına karşın, burada açılan teller yerine elektrik iletimi bir sıvı vasıtasıyla yapılmaktadır. Silah elektrik iletkenliği yüksek bir sıvıya ihtiyaç duyar. Tuz veya iletken farklı elementleri içeren bir su karışımına. Siz tetiğe bastığınız anda elektrik akımı sıvı vasıtasıyla saldırgana kadar ulaştırılır.

Bu tabanca Taser’dan farklı olarak birçok defa atış yapmanıza izin verir. Tabi Taser’a oranla daha hantal olması gibi bir dezavantaj ile birlikte. Çünkü sıvıyı doldurabilecek bir hazne gerekmektedir.

Bu silahın çok daha güçlüsü için motorlu bir taşıyıcı ve arkasında da sıvı dolu bir hazne olması gerekir.

Bugünlerde şok tabancaları talebe binaen hızlı bir gelişim göstermektedir. Askeri güçler de öldürücü olmaması ve sivil zayiata neden olacak saldırılara karşı bu tür silahları kullanmaya başlama çalışması içinde. Son derece yararlı bir teknoloji. Ne dersiniz?

Aşağıda da bir başka Elektroşok tabancasını görüyorsunuz. Parmaklarınıza takıp yumruk atmak suretiyle kullanabileceğiniz. İlgi çekici bir alet.