Süper bilgisayar nedir, ne işe yarar?

Top500 tarafından hazırlanan dünyanın en süper bilgisayarları listesinin tepesinde değişiklik olmadı. IBM’in BlueGene/L isimli bilgisayarı, ikinciye büyük fark atarak liderliğini korudu.
�
Peki süper bilgisayarlar ne işe yarar, neden bu kadar hızlılar ve normal şartlar altında bu hıza sahip olabilmek mümkün mü? İşte bu soruların cevapları…
�
BlueGene/L ne kadar hızlı?
�
131 bin 72 adet işlemcinin birleşiminden oluşan süperlerin süperi BlueGene/L, 280.6 terraflopluk işlem kapasitesine sahip. (1 terraflop, saniyede 1 trilyon işleme eşit.)
�
BlueGene/L’nin ardından küçük kardeşi geliyor. Yine IBM yapımı olan BGW (Blue Gene Watson) daha az sayıdaki işlemcisiyle ağabeyiyle mücadele edemiyor. BGW’nun işlem kapasitesi ise 91.29 terraflop.
�
Listenin 10’uncu sırasında NEC’in Yokohama’da kurduğu Earth-Similator bulunuyor. 35.86 terraflop hıza sahip bilgisayar, 2002’den 2004’e kadar liderliği elinde bulundurmuştu, ama o dönemden beri gelişme gösteremedi.
�
500 bilgisayardan oluşan listenin son sırasındaki bilgisayarın hızı ise 2.026 terraflop.
�
Terraflop ne anlama geliyor?
�
Dünya üzerinde yaklaşık 6.6 milyar insan yaşıyor. Bu insanların her birinin elinde bir hesap makinesi olduğunu düşünün. Ve her biri, her beş saniyede bir işlem yapsın.
�
Şimdi, BlueGene/L’nin bir saniyede yaptığı işlemleri yakalayabilmek için, 6.6 milyar insanın 60 saat boyunca sürekli olarak işlem yapması gerekiyor.
�
Bu hız kimin işine yarıyor?
�
IBM yapımı BlueGene/L, her ne kadar bir teknoloji başyapıtı olsa da kullanım amacı pek iyi değil. Çünkü nükleer silah araştırmalarında kullanılıyor.
�
Fakat diğer süper bilgisayarlar arasında borsa analizlerinde, iklim değişikliği raporlarının hazırlanmasında veya hava durumu tahminlerinde kullanılanlar da var.
�
Top500 listesi nedir?
�
Liste, Almanya’daki Mannheim Üniversitesi, ABD’deki Tennessee Üniversitesi ve Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı’nın temsilcileri tarafından yılda iki kez, haziran ve kasım aylarında güncelleniyor.
�
Bu hafta başında, Almanya’nın Dresden kentinde düzenlenen Uluslararası Süper Bilgisayarlar Konferansı’nda açıklanan son liste Top500’ün resmi sitesinde görülebilir.
�
Top500 listesi, sadece bilimsel uygulamalar için kullanılan ve verilerini seçici kurula sunan süper bilgisayarlar tarafından oluşturuluyor. Herkes bu listeye girmek istiyor, ama veri sunmayı reddedenler de olabiliyor.
�
Google, Yahoo veya Microsoft gibi verilerini paylaşmayı kabul etmeyen ya da içeriğini paylaşması zaten düşünülemez olan bazı devlet bilgisayarları bu yüzden listede yer almıyor.
�
Süper bilgisayarların arkasındaki teknoloji nedir?
�
Süper bilgisayar pazarının önde gelen bazı isimleri var. IBM bu pazarın en büyük üreticisi. 500 bilgisayarın 301’inde Intel mikroişlemci kullanılıyor. Advanced Micro Devices (AMD) da yavaş ama sağlam adımlarla ilerliyor.
�
İşin yazılım tarafında ise Microsoft listenin en alt sıralarında yer alıyor. Listedeki sadece iki bilgisayar Microsoft yazılım kullanıyor. Bu lig bir Linux krallığı (yüzde 70).
�
Ben de bir tane istiyorum. Ne yapabilirim?
�
Çok zenginseniz siz de bir süper bilgisayar sahibi olabilirsiniz. En hızlı süper bilgisayarların maliyeti 100 milyon doları geçiyor. Listenin en alt sıralarında maliyet 1-2 milyon dolara kadar düşüyor.
�
PC’leri bir araya getirip bir ekip oluşturmak ve bir süper bilgisayar kapasitesine ulaşmak da mümkün tabi. Yaklaşık bin tane bilgisayarı bir araya getirirseniz, listeye son sıradan girebilme şansınız var.
�
Ama üzülmeyin. Şu anda kullandığımız notebook’ların, 1992’de ortaya çıkan ilk süper bilgisayarlardan daha hızlı olduğunu biliyor muydunuz? Yani 14 yıl öncesinin süper bilgisayarlarından artık hepimizde var.
�
Kuantum bilgisayarlar süper bilgisayarları alt edebilir mi?
�
Kuantum bilgisayarlar büyük potansiyele sahip, ama süper bilgisayarlara göre tamamem farklı algoritmalarla çalışıyorlar. İki türü kıyaslamak, elmalarla armutları karşılaştırmak gibi olabilir.
�
BlueGene/L liderlikte ne kadar daha kalacak?
�
Bilgisayar çipi teknolojisi her 18 ayda bir hızını ikiye katlıyor. Bu süper bilgisayarlara da yansıyor ve onların hızları da yaklaşık her yıl ikiye katlanıyor.
�
Ama BlueGene/L’in diğer bilgisayarlardan farkı o kadar büyük ki, en azından 2007 kasım listesine kadar liderliği kaptırmayacağı düşünülüyor. Bu süre kasım 2008’e de uzayabilir.
�
Top500 listesi yetkilileri, yakın bir zamanda 500, 600 ya da 700 terraflopluk hızlara zıplamalar bekliyor. Hatta 1 petaflopa bile çıkılabilir (1 petaflop, bin terraflopa, yani saniyede bir katrilyon işleme eşit).