Katalitik konvertör nedir? Nasıl çalışır?
Şu anda trafikte milyonlarca araç gezmektedir ve her biri de birer hava kirliliği kaynağıdır.
Özellikle büyük şehirlerde, trafikte gezen araçların yarattığı kirlilik toplandığında büyük problemlere yol açabilir.
Bu problemleri çözmek için devletler kendi içlerinde kirliliğin miktarını kısıtlamak için yasalar yaratmışlardır. Otomobil üreticileri de yıllardır, yaptıkları motor ve yakıt sistemlerine iyileştirmeler yaparak, bu yasalara bağlı kalmaktadırlar.
Bu iyileştirmelerden biri de 1975 yılında üretilen, katalitik konvertör adı verilen parçadır. Katalitik konvertör’ün görevi egzost gazındaki zararlı maddeleri son susturucudan atılmadan önce daha az zararlı hale getirmektir.
Katalitik konvertörler inanılmaz derecede basit parçalardır, ancak etkileri de bir o kadar büyüktür.
Katalitik konvertör’de, 2 tip katalitik görev yapmaktadır, bir azaltıcı katalizör ve bir oksidasyon katalizörü. Bu iki tip de, metal katalizör ile çevrili seramik tabakadan oluşmaktadır.
A: Azaltıcı katalizör : Burası ilk aşamadır, NOx gazları emisyonu platin ve rodyum sayesinde azaltılır.
B: Oksidasyon katalizörü : Burası da katalitik konvertörün ikinci aşamasıdır. Yanmamış hidrokarbonları ve karbonmonoksiti platin ve paladyum katalizör üzerinde yakarak azaltır.
C: Üçüncü bölüm ise egzost hareketlerini izleyen kontrol sistemidir ve bu bilgileri yakıt enjeksiyon sistemini kontrol etmek için kullanır. Bu noktada bir oksijen sensörü katalitik konvertörün yukarısında bağlıdır, yani motora konvertörden daha yakındır. Bu sensör aracın elektronik kontrol ünitesine (ECU) egzost’ta ne kadar oksijen olduğunu bildirmektedir. ECU bu sayede hava-yakıt karışımını düzenleyerek içerideki oksijen miktarını arttırabilir veya azaltabilir.
Hava kirliliği için muazzam derece önem taşıyan bu parçanın her 100 bin Km. bir değiştirilmesi gerekmektedir. Malesef değişim süresi gelen araçlarda bu parçanın fiyatının yüksek olması sebebi ile sökülüp yerine susturucu takılmaktadır. Bu da tüm zehirli gazların çevreye yayılasını sağlamaktadır.
